Nowalijki – co to jest?
Nowalijkami nazywamy młode warzywa pojawiające się po raz pierwszy w danym roku kalendarzowym. Zaliczamy do nich m.in. rzodkiewkę, szczypiorek, szpinak, koperek, pomidory, ogórki i natkę pietruszki. W sklepach spotykamy je już w marcu.
Warto jednak wiedzieć, że wczesne nowalijki pochodzą albo z zagranicy, albo z rodzimych stron, ale z upraw szklarniowych. Nic dziwnego, że budzą one w konsumentach sprzeczne emocje – z jednej strony cieszą, jako zwiastun wiosny i źródło cennych witamin, z drugiej wzbudzają lęk, jako rośliny o dość dużym ryzyku nieodpowiedzialnych upraw z dużą ilością chemii.
Na czym polega niebezpieczeństwo nowalijek z konwencjonalnych upraw?
W konwencjonalnych szklarniach – aby przyspieszyć wzrost i zmaksymalizować zyski – często stosuje się duże ilości nawozów na bazie azotu. A nowalijki nie znają ograniczeń w ich przyjmowaniu. Pochłaniają z gleby tyle azotu, ile tam znajdą (potrzebują tego składnika do syntezy białek).
Szklarnie, owszem, umożliwiają stworzenie korzystnego mikroklimatu z wyższą temperaturą oraz chronią przed wiatrem. Nie dają jednak pożądanego nasłonecznienia, a to sprawia, że rolnicy starają się wypełnić ten brak intensywnym nawożeniem związkami azotu. Azotany, pochłaniane i magazynowane w nowalijkach, mogą być przekształcane w azotyny, a te – w N-nitrozoamin o rakotwórczym działaniu. Na tym polega największe niebezpieczeństwo nowalijek z konwencjonalnych upraw.
W tym tkwi przewaga BIO nowalijek
Jeśli chcemy mieć gwarancję, że warzywa są wolne od chemii i rzeczywiście dostarczą organizmowi szereg witamin i minerałów, wybierajmy nowalijki z ekologicznych upraw, nazywane też BIO nowalijkami. Warto sięgać zwłaszcza po:
- Rzodkiewkę – królową nowalijek o niewielkiej liczbie kalorii, ale będącej prawdziwą skarbnicą witamin i minerałów, w tym potasu – dobrego dla osób z nadciśnieniem i siarki – potrzebnej włosom i paznokciom.
- Szczypiorek – idealny zarówno na kanapkę, do tradycyjnego obiadu, jak i fit sałatki. Świetnie łączy się z twarożkiem, pomidorami, rybą. Każdy z nas zna i zapewne też uwielbia zapach świeżo posiekanego szczypiorku. Ten jest zasługą olejków eterycznych.
- Szpinak – oprócz wielu witamin i minerałów zawiera również cenne przeciwutleniacze chroniące przed stanami zapalnymi i chorobami. To nieocenione źródło kwasu foliowego, wapnia, żelaza, witaminy A, C i K, a także luteiny – dobrej dla oczu. Młodziutki szpinak jest wprost idealny zarówno jako baza do zdrowej sałatki, jak i jako warzywo do obiadu, zwłaszcza podduszony z odrobiną czosnku i soku z cytryny.
- Natkę pietruszki – źródło kwasu foliowego i witaminy C stojącej na straży dobrej odporności. Prawdopodobnie najbardziej zdrowa zielenina. Jako element dań potrafi nadać nawet prostemu posiłkowi cudny, intensywny aromat i tym samym pobudzić apetyt.
Wymienione oraz inne ekologiczne nowalijki znajdziesz w ofercie naszych internetowych delikatesów EKOLUD. Zapraszamy również do naszego warzywniaka w Katowicach, przy ul. Dębowej 54.